پرسش :

آيا دوستى‏هاى قبل از ازدواج براى شناخت بيشتر يكديگر اشكالى دارد؟


شرح پرسش :
پاسخ :
دوستى‏هاى پيش از ازدواج، افزون بر مشكلاتى كه براى دختر و پسر ايجاد مى‏كند و سبب اختلال در نظام زندگى آنان مى‏شود، ) احساس گناه به سبب ناخشنودى خداوند از اين ارتباط و ايجاد مشكلات روحى، ترس و اضطراب ناشى از آبروريزى و تأثير منفى بر سلسله اعصاب، عدم تمركز در كلاس درس و هنگام مطالعه و در نتيجه افت تحصيلى، احساس حقارت و ذلت دختر در صورتى كه مورد سوءاستفاده قرار گرفته باشد، و احساس خيانت به همسر آينده هنگام ازدواج. اشكالات جدى ديگرى را نيز دارد:
1. خطرهايى را به ويژه براى دختر پديد مى‏آورد. با توجه به اين كه دو جوان، سرشار از عواطفند و در اوج غرايز جنسى قرار دارند )به گونه‏اى كه وقتى كنار هم قرار مى‏گيرند، فعل و انفعالات هورمونى در وجودشان شكل مى‏گيرد و كشش فراوانى در آن‏ها ايجاد مى‏شود(، احتمال بسيارى وجود داردكه به هم نزديك شوند و گوهر عفت دختر در معرض خطر قرار گيرد.
دليل مخالفت قرآن، روايات دينى و فقه اسلامى با اين گونه دوستى‏ها همين است. خداوند در قرآن كريم، دختران و پسران را از ملاقات‏هاى پنهانى نهى مى‏فرمايد:
ولكن لا تواعدوهن سرا. ) بقره )2(، 235. .
ولا متخذى أخدان. ) مائده )5(،5. .
ولا متخذات اخدان. ) نساء)4(،25. .
در روايات دينى ما با خلوت زن و مرد نامحرم مخالفت شده است.
رسول خداصلى الله عليه و اله مى‏فرمايد:
لايخلون رجل بامرأة فما رجل خلا بامرأة الا كان الشيطان ثالثهما. ) نعمان بن محمد، دعائم الاسلام، ج 2، ص 214. .
هيچ مردى با زنى )نامحرم( خلوت نكند؛ زيرا هيچ مردى با زنى خلوت نمى‏كند، مگر آنكه نفر سوم شيطان است.
براساس فتاواى فقيهان، اگر مرد و زن نامحرم در محل خلوتى باشند كه كسى آن‏جا نباشد و ديگرى هم نتواند وارد شود، چنانچه بترسند كه به حرام بيفتند، بايد از آن جا بيرون بروند و ماندن آن‏ها در آن مكان حرام است ) سيد مسعود معصومى، احكام روابط زن و مرد، ص 159و160. و نيز گفت‏وگوى بيش از حد ضرورت با نامحرم كراهت دارد. ، ص 173اين به جهت ايجاد زمينه آبروريزى‏ها، ارتباطات گناه‏آلود و در نتيجه لطمه به كانون ارزشمند خانواده است.
2. موضع تهمت است؛ زيرا ديگران در صورت مشاهده دختر و پسر با هم نمى‏دانند كه ارتباط آن دو براى شناخت ازدواج است و گمان مى‏كنند رابطه‏اى نامشروع دارند و اين مطلب بر ازدواج آنان به ويژه دختر )در صورت منتهى نشدن اين رابطه به ازدواج( اثر منفى خواهد داشت.
3. در اين‏گونه ارتباطات، شناخت جدى امكان‏پذير نيست )ر.ك: ص 127-125(؛ زيرا دو طرف مراقب خود هستند و طبيعى است كه فهرستى از معايب خود را در اختيار ديگرى قرار نمى‏دهند.
4. اگر اين دوستى‏ها به ازدواج بينجامد، با توجه به ويژگى غيرت در مرد، ممكن است سؤالاتى در ذهن او شكل گيرد كه چرا همسرم پيش از محرميت با من رابطه برقرار كرد و نكند مشابه اين رابطه را با ديگران نيز داشته است و اعتمادش از وى سلب مى‏شود و هر قدر رابطه دوستى تنگاتنگ‏تر بوده باشد، ميزان اين سؤالات و سلب اعتماد نيز افزون‏تر خواهد شد.
5. در صورتى كه اين دوستى‏ها به ازدواج منتهى نشود كه در موارد بسيارى هم به دليل تغيير شرايط طرفين يا مخالفت خانواده‏ها چنين مى‏شود، آثار منفى بسيارى به ويژه بر دختر خواهد داشت كه احساس سرخوردگى و شكست روحى، افسردگى، نفرت از جنس مخالف و ازدواج‏گريزى و در مورد دختران، از دست دادن خواستگاران، برخى از اين آثار است؛ پس توصيه مى‏شود براى دورى از اين مشكلات و پيامدهاى منفى همسر آينده خود را در فرايند خواستگارى بشناسيد )ر.ك: ص 127-